Alhoewel er geen direkt wetenschappelijk verband is bewezen tussen calcium in het dieet en een overmatige hoeveelheid calcium in de urine, adviseren veel dierenartsen hun cliënten, wiens konijnen urineweg- en/of blaasproblemen hebben, de hoeveelheid calcium in het dieet van hun konijnen te verminderen.
Calcium is een belangrijk mineraal voor de groei en het onderhoud van de botten, van de zenuwen en het functioneren van de spieren en het stollen van het bloed. De minimale dagelijkse hoeveelheid calcium is evenwel, bij een konijn van een gemiddelde grootte, ongeveer 510 milligram. Deze hoeveelheid calcium zit in minder dan 2 ounces (56 gram) van de normaal verkrijgbare brokjes (pellets) of 1 kopje raapsteeltjes. Het percentage calcium in alfalfa (honingklaver of luzerne) en in hooi van die klaver is 2 tot 5 maal de hoeveelheid die nodig is voor een volwassen konijn (natuurlijk met uitzondering van voedsters tijdens de fok).
Hooi van grassen heeft een veel lager calciumgehalte, minder dan de helft van die in verse alfalfa en klaverhooi. In de gewone brokjes uit de winkel zit meer dan genoeg calcium voor het gemiddelde huiskonijn en zou mogelijkerwijs een aanhoudend verhoogd (“hoog normaal”) gehalte aan calcium in het bloed kunnen veroorzaken. Als de hoeveelheid calcium, uitgescheiden in de urine, te hoog wordt, zouden er problemen kunnen ontstaan. (zie 1)
Het calcium metabolisme lijkt bij konijnen wel minder ingewikkeld te zijn dan bij veel andere zoogdieren. Voor konijnen een dieet uitkiezen met daarin minder calcium lijkt wel net zo simpel, als weten hoeveel calcium in iedere voedingsstof zit, om vast te stellen of er minder, of helemaal niets meer van die voedingsstof moet worden gegeven.
Alfalfa bevat uitzonderlijk veel calcium en zou moeten worden vervangen door een hooisoort zoals gewoon hooi, of hooi van haver. Fruit bevat weinig calcium, maar daar zit van nature veel suiker in, en moet daarom met mate worden gegeven. Wortelgroenten zoals peentjes en radijs bevatten weinig calcium. De meeste groene groenten bevatten relatief veel calcium, maar maken onderdeel uit van een gezond dieet voor een konijn en moeten daarom niet worden uitgesloten uit het dieet. De bovenzijde van de broccoli (de bloem) en de broccolisteel, koriander, alle sla met donkergekleurd blad, waterkers, spruitjes, selderijblad, kool en andijvie zijn een goede keus, wanneer men calcium in het dieet tracht te verminderen. Raapsteeltjes, de blaadjes van de broccoli, mosterdblad, boerenkool en collards (stamkool?) moeten als groene groenten worden beperkt of uitgesloten in het dieet, afhankelijk van de ernst van het probleem.
Referentie:
- Overzicht van calcium bij konijnen (“Summary of Calcium in Rabbits”) John E. Harkness (Rabbit Health News, 1994, Vol. 11, pag. 7)
Het calcium gehalte van rauwe groenten.
Alfalfa (luzerne klaver, de jonge gekiemde zaadjes) 10 mg
Asperge 28 mg
Blad van bietjes 46 mg
Borage (komkommerkruid) 82 mg
Broccoli 42 mg
Kool 32 mg
Chinese kool 74 mg
Wortelen 30 mg
Bloemkool 28 mg
Selderijknol 68 mg
Selderij 44 mg
Snijbiet 18 mg
Witlofstruikjes 180 mg
Collards (Stamkool?) 218 mg
Koriander 16 mg
Tuinkers 40 mg
Paardebloemblaadjes 103 mg
Zuring 59 mg
Aubergine 30 mg
Andijvie 26 mg
Aardpeer 21 mg
Boerenkool (fijngekroesd) 94 mg
Boerenkool (gekroesd) 137 mg
Koolrabi 34 mg
Melde 309 mg
Bindsla (Romaine) (per 100 gr.) 20 mg
Bindsla (losbladig; geen kropsla) 38 mg
Blaadjes van de mosterdplant 58 mg
Mosterd spinazie (Jap. spinazie?) 315 mg
Nieuwzeelandse spinazie 32 mg
Okra 82 mg
Peterselie 78 mg
Erwtjes, met eetbare peul 62 mg
Paprika 6 mg
Pompoen 24 mg
Pompoenblad 15 mg
Postelein 28 mg
Radijsjes 28 mg
Radijs, jonge gekiemde zaadplantjes van 19 mg
Knolraap 65 mg
Spinazie 56 mg
Zomersquash (courgettesoort) 26 mg
Courgette 20 mg
Raapjes/meiknolletjes 39 mg
Raapsteeltjes (blad van raapjes/meiknolletjes) 105 mg
Waterkers 40 mg
Hoeveelheden zijn berekend per inhoud van een kopje (2,33 dl), tenzij anders aangegeven.
Bronnen: Departement van Landbouw van de Verenigde Staten, Afd. Voorlichting voor Menselijke Voeding.
Landbouw Handboek Nr. 8-11 “Samenstelling van voedsel : Groenten en groenteprodukten”.
Herzien augustus 1984. Deze waarden zijn representatief voor groenten verzameld uit het hele land,
de exacte waarden kunnen iets verschillen per regio.
Vertaling: J.C. Peet-Kruise
De originele tekst is te vinden op: www.rabbit.org/journal/3-5/calcium.html
